١٠ نکته هاي طلایی کاشت نهال :
١ – هماهنگی های اولیه با نهالستان و برسی رقم های انتخابی با توجه به شرایط فیزیکی و شیمیایی خاك و شرایط اقلیمی
٢– آماده کردن چاله ها (عمق چاله ها ٧٠ در ٧٠ ) و خط کشی و رعایت فاصله درختان ( برای انواع هلو و شلیل ٣ در ٣ متر و اکثریت درختان دیگر ٥در ٦ و یا ٦ در ٦ متر )
٣– آماده سازی موارد لازم جهت کاشت مثل تهیه کود پوسیده گاوی دوسال به بالا (کود تازه باعث سوختن و از بین رفتن نهال می شود )و همچنین استفاده از کود های شیمیایی لازمه زیر نظر کارشناس برای کاشت و پرکردن چاله ها .
٤– انتقال نهال از نهالستان به محل مورد نظر (بهتر است در همان روز نهایت تا ٤ روز کشت شود در صورت طولانی شدن ریشه ها در ماسه بادی مرطوب نگهداری شود)
٥– ابتدا باید ریشه ها هرس شوند قسمت های لهیده جدا و در صورت امکان مجدد ضدعفونی شوند
٦ – پر کردن چاله با خاك مرغوب و کود های توصیه شده طوری که محل پیوند ٥ الی ١٠ سانت روی سطح خاك . پشت به باد و آفتاب باشد. (جهت جلوگیری از پاجوش و پوسیدگی محل پیوند)
٧– لگد مال کردن خاك جهت اینکه هوایی در اطراف ریشه نماند .
٨– بلافاصله در همان روز آبیاری شود ( شرایط آبیاری نهال تازه کشت شده روز اول ١ بار روز چهارم یک بار روز هشتم یک بار دیگه بعد از آن آبیاری به صورت منظم صورت بگیره تقریبا هر هفته یک بار – آبیاری بیش از حد و روزانه امکان آسیب رساندن جدی به ریشه و درخت شما دارد
٩ – در زمان کاشت حتما نهال سربرداری شود ( از فاصله ٦٠ تا ٨٠ سانت این عمل هم باعث گیرایی بهتر درخت می شود . هم باعث ترغیب شاخه زایی و فرم درخت شما می شود و هم در آینده زمان میوه دهی رو جلوتر خواهد انداخت )
١٠– بالا بودن سن نهال دلیل زود باردادن نیست (بهترین سن برای انتقال نهال یک سالگی است)
دستورات فنی کاشت نهال
در کاشت درختان میوه باید نکاتی را رعایت کرد. از جمله اینکه این درختان معمولا پیوندی هستند یعنی یک گیاه با میوه خوب و مشخصات مورد نظر ما روی یک گیاه دیگر که ریشه‌های قوی دارد یا بومی منطقه ماست پیوند زده میشود تا خصوصیات مورد نظر ما از نظر مثلا میوه خوب یا آفات کمتر یا … در کنار ریشه‌های قوی برای ما تجلی پیدا بکند.
محل پیوند کاملا روی گیاه و معمولا در درختان میوه سردسیری در ارتفاع ١٥ یا ٢٠ سانتی‌متری پایین گیاه قابل مشاهده است. این محل جایی است گیاه دومی روی گیاه اولی وصل شدهاست.
نکته مهم در کاشت درختان پیوندی این است که محل پیوند باید بالاتر از سطح خاك قرار گیرد. در صورتی که پیوند زیر خاك بماند در سالهای آتی که شاخه‌ها وجوانه‌های جانبی تولید میشوند معلوم نخواهد بود که این شاخه متعلق به پایه است یا پیوند؟ چرا این نکته اهمیت دارد؟ زیرا شما به عنوان باغبان باید شاخه‌های روییده از پایه را قطع کنید. چرا که این شاخه‌ها خصوصیات خوب پیوند را ندارند و باعث تلف شدن انرژی کلی هم خواهند شد
علاوه بر این تماس خاك با محل پیوند ممکن است منجر به فعالیتهای عوامل بیماریزای قارچی – باکتریایی شده و پیوند بشکند .
آماده سازي زمین:
فرض ما این است که شما میخواهید در باغچه خانه درخت بکارید .
محلی که میخواهیم درخت میوه را در آن بکاریم باید دارای خاك حاصلخیز و غنی باشد. اگر ساختمان را تازه احداث کردهاید احتمالا بقایای مصالح ساختمانی مانند گچ و سیمان و … در خاك باغچه باشد. این مواد باید از باغچه خارج و مخلوط خاك زراعی مرغوب همراه با کود حیوانی پوسیده و ماسه حداقل به ارتفاع نیم متر و اگر مقدور بود بیشتر از آن در باغچه خانه ریخته شود. اگر میتوانید پیشنهاد باغبانها این است که بیشتر از یک و نیم متر از عمق خاك باغچه را بردارید (زیرا درختان میوه تا چند متری عمق زمین هم ریشه میدوانند) و با خاکی که‌مخلوطی از خاك زراعی و کود حیوانی و ماسه باشد جایگزین شود. (البته هر چقدر خاك شما حاوی باقیمانده موجودات زنده اعم از گیاهان یا جانوران – مانند پوست مو پودر خون پودر.استخوان و… باشد در آینده رشد گیاهان شما به دلیل وجود مواد آلی بیشتر – بهتر خواهد بود)
در مناطق استثنایی کره زمین عمق خاك سطح الارض زیادتر از این عدد است و بستگی به محل (زیست شما دارد. ممکن است از این عدد هم کمتر باشد)
خاك زراعی خوب را در حالت خشک، وقتی در مشت‌تان بگیرید و فشار دهید به هم میچسبد و فشرده میشود ولی با یک ضربه کوچک از هم جدا شده و دوباره پودر مانند میشود. خاك زراعی بد به شدت چسبنده است و از هم جدا نمیشود. خاك فقیر هم رنگ و روی جالبی ندارد و به زردی و خاکستری میگراید و برای باغچه خوب نیست.
آماده سازی چاله:
خیلی محکم و درازی دارند و Tap root بعضی درختان میوه مانند گلابی یا گردو ریشه اصلی برای این درختان لازم است که چاله عمیقتری کنده شود (٨٠ *٨٠). عرض نیم متر برای مثال و عمق ٧٥ سانتی متر برای خاکی که مناسب است کنده میشود ولی اگر محل شما کاملا نامناسب و سنگلاخی است میتوانید تا یک متر عمق و یک متر عرض بکنید و با خاك خوب پر کرده و درختکاری کنید. در کل عمق و قطر گودال باید از عمق و طول ریشه‌ها بیشتر باشد .
محل چاله باید عاری از ریشه‌های گیاهان دیگر باشد.
برای باغکاری معمولا توصیه میشود این چاله را از پاییز بکنید و آماده بگذارید تا بهار که میخواهید کشت کنید رطوبت درون چاله افزایش یافته و موجودات ذره بینی در محل چاله آماده خدمتگذاری به نهال جدید باشند
در حال حاضر تراکتورهای مجهز به چاله‌کن نیز وجود دارند و میتوانند سرعت چاله‌کنی را چندین برابر کرده و هزینه کارگر را پایین‌تر بیاورند (این خدمت در گلستان علی نیز ارائه میشود)
آماده سازي نهال:
تا قبل از کاشت باید ریشه‌ها را پاشنه پوشی کرد. یعنی ریشه‌ها نباید در معرض نور و هوا باشد و بهتر است اطراف ریشه‌ها را با خاك یا ماسه یا کیسه پلاستیکی سیاه پوشاند.
معمولا شب قبل از کاشت، نهالها را در آب میگذارند تا ریشه‌ها به اندازه کافی آبگیری بکنند و رقابت اسمزی بین خاك و ریشه اگر بوجود آمد ریشه‌ها آب از دست نداده و خشک نشوند.(غرقاب زیاد آب می تواند باعث پوسیدگی ریشه ها شود)
ریشه‌های نهالی که میخرید باید کاملا قوی و سالم باشد. در هنگام در آوردن گیاه ریشه‌ها صدمه میبند. این قسمتهای صدمه دیده را با قیچی تیز باید هرس کنید. تا سطح تماس محل زخم با خاك کمتر شده و احتمال بروز بیماریهای قارچی کاهش یابد. این عمل همچنین موجب تحریک ریشه به تولید ریشه‌های فرعی میشود.
از طرف دیگر چون حجم ریشه‌ها در اثر انتقال کم شدهاست. بهتر است حجم ساقه‌ها را نیز هرس کرد تا ریشه و ساقه متناسب باشند.
هرس ریشه جهت کاشت نهال
در صورتیکه محل شما بادگیر است. همراه با نهال یک قیم محکم نیز کنار نهال قرار دهید تا باد نهال را خم کرده و نشکند. و این قیم ممکن است لازم باشد چند سال در کنار نهال باقی بماند٦
همچنین نهال میوه را معمولا کوتاه نگه میدارند تا عمل میوه چینی راحت باشد. برای این کار مثلا در مورد سیب ساقه اصلی را پس از کاشت تا ٨٠ الی ٧٠ سانتیمتر بالای محل پیوند نگه داشته و بالاتر از آن را حذف میکنند. این کار باعث میشود ساقه‌های جانبی به شکل یک جام رشد کرده و نور کافی به درون شاخه‌ها برسد. (این موضوع مبحث بزرگی به نام »هرس« است و در کتابهای مختلفی به زبان فارسی به طور تخصصی توضیح داده شدهاست.)
انجام کاشت نهال :
بعد از کندن چاله، مهم طرز و محل قرار گیری نهال است. محل پیوند باید حدود ١٥ سانتیمتر (یکم بالا پایین اشکال ندارد) بالاتر از سطح خاك قرار گیرد .
ریشه‌ها باید به صورت مرتب در خاك قرار گیرند و پیچیده و در هم نباشند. برای اینکار معمولا مقداری خاك به صورت کله قندی در ته چاله میریزند و ریشه‌های نهال را روی آن مرتب رو به پایین میگذارند .
روی ریشه‌ها را با خاك خوب سطح‌الارض میپوشانند و میتوانید اطراف نهال را به صورت کاسه‌مانندی شکل بدهید تا آب در آن خوب جای بگیرد و به مرور ته‌نشین شود
نهال را به صورت عمود بر سطح قرار داده و تراز بودن آن را از دو طرف چک کنید، قبل از آبیاری‌خاك اطراف نهال را معمولا با ضربات پا محکم میکنند و بلافاصله آبیاری انجام میشود
از این پس آبیاری باید به موقع انجام شود تا وقتیکه گیاه بتواند ریشه‌های جدید تولید بکند و از رطوبت خاك حداکثر استفاده را بکند. مقدار آبیاری به نوع درخت ربط زیادی دارد. مثلا نهال صنوبر یا بید به آبیاری زیاد جواب مثبت داده رشد بیشتری میکنند ولی برخی نهالها ممکن است به غرق آبی حساسیت نشان داده و بدتر خراب بشوند. لذا بهتر است آبیاری به اندازه باشد. در نهال جوان تازه کاشته شده میباید آب به اندازه کافی فراهم بشود و هر چند روز یکبار قبل از خشک شدن اطراف ریشه حتما آبیاری کنید.
فاصله دقیق محل پیوند از سطح خاك در عکس فوق مشخص است
آبیاری منظم بعد از کشت از ملاك های مهم گیرایی نهال است
توجه داشته باشین در سال اول خطرات زیادي نهال شما تهدید می کند و هر لحظه با کوچکترین سهل انگاري می تواند عواقب بدي داشته باشد و باعث خشک شدن نهال شما شود . پس حتما مرتب درختتان را برسی کنید تا دچار حمله آفات و تنش هاي آبی نشود .
